W Irlandii oficjalnie panuje rozdział państwa od Kościoła, a konstytucja zabrania promowania jednej religii. Kościół rzymskokatolicki pozostaje największą wspólnotą religijną w Irlandii z liczbą 3,86 mln wiernych. W spisie powszechnym z 2011 roku 84,2% populacji zdeklarowało katolicyzm, co było spadkiem o 2,6% w stosunku do roku 2006. W liczbach bezwzględnych liczba katolików wzrosła jednak o ponad 200 tysięcy. Spowodowane to było przede wszystkim napływem imigrantów z Polski i Litwy[3].
Drugą grupą liczoną według wyznania są osoby określające się w spisie jako „bez religii”. W okresie 2006-2011 liczba osób bez wyznania i niezdeklarowanych wzrosła z 6,1% do 7,6%. Największy odsetek tych osób znajduje się na wschodzie (głównie w Dublinie) i północy kraju (nie licząc Irlandii Północnej)[3].
Kolejnymi wyznaniami w Irlandii są członkowie Kościoła Irlandii (irl. Eaglais na hÉireann, ang. Church of Ireland), których populacja w liczbach bezwzględnych wzrosła (129 tys. wyznawców), ale ich odsetek w ogólnej populacji Irlandii spadł z 3,0% do 2,8% oraz mniejszości wyznaniowe: muzułmanie (1,1%), prawosławni (1,0%), prezbiterianie (0,5%),zielonoświątkowcy (0,3%) i inne (81 tys.).
Tradycyjnymi patronami Irlandii są Święty Patryk (irl. Pádraig Mac Calprainn, Naomh Pádraig, Pádraig Naofaur) i Święta Brygida z Kildare (irl. Naomh Bhríde).
Według danych ośrodka badań opinii Eurobarometr w 2010 roku 70% Irlandczyków przyznało się do wiary w Boga, 20% do wiary w nieokreśloną siłę wyższą, 7% zdeklarowało brak wiary, a 1% nie chciało lub nie potrafiło się określić[18].
Liczba wyznawców poszczególnych religii według spisu ludności z 2011 roku[3]WyznanieLiczba w tys. Kościół katolicki3861,3 Kościół Irlandii (włączając protestantów)129,0 Muzułmanie49,2 Chrześcijanie (brak sprecyzowania)41,2 Cerkiew prawosławna45,2 Prezbiterianie24,6 Kościół Apostolski14,0 Inne81,0 Bez religii269,8 Brak odpowiedzi72,9
Kryzys zaufania do kościoł
aDo początku lat 90. XX wieku Kościół rzymskokatolicki cieszył się powszechnym autorytetem i bardzo dużym wpływem na politykę, media i szkolnictwo w kraju. Rozwody, aborcja, antykoncepcja w szkołach były prawnie zakazane.
Na skutek dynamicznego rozwoju gospodarczego, podniesieniu się standardu życia mieszkańców kraju, upowszechnienia się konsumpcjonizmu i technologii informacyjnej Kościół i religia przestały być jedynym drogowskazem. Irlandzkie społeczeństwo zaczęło się wewnętrznie różnicować, a religia zaczęła być wypierana przez konsumpcyjny styl życia, prywatyzację wizji świata i nowe światopoglądy[19]. Dodatkowo na skutek ujawnionych skandali prawnych i finansowych popełnianych przez niektórych katolickich duchownych (w tym biskupów), jak również powszechne ukrywanie tych przypadków przez hierarchię, autorytet Kościoła w irlandzkim społeczeństwie został bardzo mocno zachwiany[20][21]. Irlandczycy zaczęli na niespotykaną wcześniej skalę odwracać się od Kościoła i podnosić głosy sprzeciwu i ostrej krytyki na próby przypomnienia wiernym o katolickiej moralności.
Ponad 2/3 Irlandczyków jest zdania, że Kościół zawiódł i utracił autorytet moralny[22]. Kryzys zaufania do Kościoła w irlandzkim społeczeństwie dziś jest bardzo duży, co w znacznym stopniu wpłynęło na kryzys powołań kapłańskich i rezygnację z posługi wielu duchownych. W ciągu ostatnich kilkunastu lat zamknięto prawie wszystkie seminaria duchowne, zostało tylko jedno w Maynooth. W połowie lat 60. w seminarium tym wyświęcano ponad 400 nowych księży rocznie. W 2001 roku już tylko 30, a w 2007 roku zaledwie 9 w skali całego kraju. Kryzys ten w jeszcze większym stopniu dotyka żeńskie zgromadzenie zakonne. W 2007 śluby złożyły zaledwie 2 kobiety, podczas gdy w tym samym czasie liczba sióstr zakonnych zmniejszyła się o 228[23][24].
Najbardziej widocznym przejawem kryzysu zaufania do Kościoła jest spadek uczestnictwa w mszach niedzielnych z 90% w latach 70., 81% w 1990 roku do 60% w 1996 roku, 44-48% w latach 2005-2006 i 35% w 2012[25][26].
Drugą grupą liczoną według wyznania są osoby określające się w spisie jako „bez religii”. W okresie 2006-2011 liczba osób bez wyznania i niezdeklarowanych wzrosła z 6,1% do 7,6%. Największy odsetek tych osób znajduje się na wschodzie (głównie w Dublinie) i północy kraju (nie licząc Irlandii Północnej)[3].
Kolejnymi wyznaniami w Irlandii są członkowie Kościoła Irlandii (irl. Eaglais na hÉireann, ang. Church of Ireland), których populacja w liczbach bezwzględnych wzrosła (129 tys. wyznawców), ale ich odsetek w ogólnej populacji Irlandii spadł z 3,0% do 2,8% oraz mniejszości wyznaniowe: muzułmanie (1,1%), prawosławni (1,0%), prezbiterianie (0,5%),zielonoświątkowcy (0,3%) i inne (81 tys.).
Tradycyjnymi patronami Irlandii są Święty Patryk (irl. Pádraig Mac Calprainn, Naomh Pádraig, Pádraig Naofaur) i Święta Brygida z Kildare (irl. Naomh Bhríde).
Według danych ośrodka badań opinii Eurobarometr w 2010 roku 70% Irlandczyków przyznało się do wiary w Boga, 20% do wiary w nieokreśloną siłę wyższą, 7% zdeklarowało brak wiary, a 1% nie chciało lub nie potrafiło się określić[18].
Liczba wyznawców poszczególnych religii według spisu ludności z 2011 roku[3]WyznanieLiczba w tys. Kościół katolicki3861,3 Kościół Irlandii (włączając protestantów)129,0 Muzułmanie49,2 Chrześcijanie (brak sprecyzowania)41,2 Cerkiew prawosławna45,2 Prezbiterianie24,6 Kościół Apostolski14,0 Inne81,0 Bez religii269,8 Brak odpowiedzi72,9
Kryzys zaufania do kościoł
aDo początku lat 90. XX wieku Kościół rzymskokatolicki cieszył się powszechnym autorytetem i bardzo dużym wpływem na politykę, media i szkolnictwo w kraju. Rozwody, aborcja, antykoncepcja w szkołach były prawnie zakazane.
Na skutek dynamicznego rozwoju gospodarczego, podniesieniu się standardu życia mieszkańców kraju, upowszechnienia się konsumpcjonizmu i technologii informacyjnej Kościół i religia przestały być jedynym drogowskazem. Irlandzkie społeczeństwo zaczęło się wewnętrznie różnicować, a religia zaczęła być wypierana przez konsumpcyjny styl życia, prywatyzację wizji świata i nowe światopoglądy[19]. Dodatkowo na skutek ujawnionych skandali prawnych i finansowych popełnianych przez niektórych katolickich duchownych (w tym biskupów), jak również powszechne ukrywanie tych przypadków przez hierarchię, autorytet Kościoła w irlandzkim społeczeństwie został bardzo mocno zachwiany[20][21]. Irlandczycy zaczęli na niespotykaną wcześniej skalę odwracać się od Kościoła i podnosić głosy sprzeciwu i ostrej krytyki na próby przypomnienia wiernym o katolickiej moralności.
Ponad 2/3 Irlandczyków jest zdania, że Kościół zawiódł i utracił autorytet moralny[22]. Kryzys zaufania do Kościoła w irlandzkim społeczeństwie dziś jest bardzo duży, co w znacznym stopniu wpłynęło na kryzys powołań kapłańskich i rezygnację z posługi wielu duchownych. W ciągu ostatnich kilkunastu lat zamknięto prawie wszystkie seminaria duchowne, zostało tylko jedno w Maynooth. W połowie lat 60. w seminarium tym wyświęcano ponad 400 nowych księży rocznie. W 2001 roku już tylko 30, a w 2007 roku zaledwie 9 w skali całego kraju. Kryzys ten w jeszcze większym stopniu dotyka żeńskie zgromadzenie zakonne. W 2007 śluby złożyły zaledwie 2 kobiety, podczas gdy w tym samym czasie liczba sióstr zakonnych zmniejszyła się o 228[23][24].
Najbardziej widocznym przejawem kryzysu zaufania do Kościoła jest spadek uczestnictwa w mszach niedzielnych z 90% w latach 70., 81% w 1990 roku do 60% w 1996 roku, 44-48% w latach 2005-2006 i 35% w 2012[25][26].